Nieuwe jeugdhulpverlening

Witte probleemjongeren verzuipen in de zorg en gekleurde probleemjongeren tekenen voor een carrière in de criminaliteit?

OF

Een nieuwe jeugdhulpverlening als antwoord op een doorgeschoten individualisme?

De komende jaren zijn er heel wat ontwikkelingen met het vorm geven aan jeugdbeleid te verwachten. Bijna alle gemeenten hebben een Centrum Jeugd en Gezin. Grote gemeenten zijn bezig met een Veiligheidshuis waarin alle organisaties op het grensvlak van zorg en justitie samenwerken en maatwerk proberen te leveren. Provincies zullen de komende jaren afstand doen van de Jeugdzorg. Dit biedt een kans om zaken dicht bij huis goed geregeld te krijgen. Een aantal voorzieningen zullen regionaal en bovenregionaal geregeld moeten blijven.

De vraag is of de oplossing van de jeugdproblematiek alleen moet worden gezocht in de opzet van het voorzieningenstelsel. De jeugdproblematiek wordt immers mede gevoed door maatschappelijke ontwikkelingen. Een marktgerichte individualistische samenleving, waar nieuwe communicatiemedia alles en iedereen op elk moment informeren en confronteren met alle verlokkingen en ellende in de hele wereld biedt een voedingsbodem voor zowel directe behoeftebevrediging als voor schuldgevoel en afschuiven van verantwoordelijkheid. Door de snelheid van de ontwikkeling wordt hijgerig de norm; niet alleen in de politiek maar ook in de moderne samenleving, de opvoeding en de houding van ouders. Bij een aantal jeugdigen ontstaat het gevoel te behoren tot een "verloren generatie": ze komen niet of moeilijk aan het werk, de oudere generatie heeft goed voor zichzelf gezorgd, en laat de jeugd achter met schulden en desillusies. Dat kan leiden tot een houding van "wat doet het er allemaal toe", of erger, van "pakken wat je pakken kan".

Ouders met of zonder diploma zijn en blijven primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. En dat gaat in veruit de meeste gevallen (90%) erg goed. Echter diagnoses als PDD-NOS, adhd, dislectie, autisme en Asperger etc., komen steeds vaker voor. Ook straatterreur, jeugdcriminaliteit, drank- en drugsgebruik vragen veel aandacht.

Voor de aanpak van het probleem van opvoeding van Marokkaanse jongens moet de positie van de ouders versterkt worden. In multi-problem gezinnen is er behoefte aan moeizorg, steun en sturing om niet meegezogen te worden in allerlei marktverleidingen, van leningen voor LCD schermen, bankstellen of snoepreisjes en ongebreideld gebruik van mobiele telefoons.

Waar de schoen bij het opvoeden en opgroeien echt wringt, is de aandacht voor de gemeenschap en het samenleven. Wat meer structuur en sturing bij voetbalclubs, verenigingen en scholen doet wonderen. Afspraken bij het hanteren van nieuwe communicatie- en informatiemedia zou menige teleurstelling of beschadiging voorkomen. Professionals in zorg en welzijn die niet alleen maar aandacht besteden aan het individu, maar ook aan de omgeving en de samenleving zou een slok op een borrel schelen. Ook het maken en naleven van fatsoensafspraken op de financiële markten of in het bedrijfsleven zou een bijdrage kunnen leveren.

Onze samenleving vraagt om een vorm van maatschappelijke opvoeding voor jong en oud, rijk en arm, gekleurd of blank, waarbij voorbeeldgedrag, gezamenlijke afspraken, duidelijke kaders en rechtvaardig doch streng optreden tegen raddraaiers voorop staat.