seksuele normen en waarden

‘We moeten ons individueel en maatschappelijk gezien bezinnen op seksuele normen en waarden.’ Dat is een van de kernpunten in het MOVISIE trendrapport: ‘Experts over ontwikkelingen en trends in seks en seksueel geweld’. Ondanks alle aandacht voor incidenten is er nog steeds geen structureel beleid voor de aanpak van seksueel geweld, concluderen de auteurs van het rapport.

Seksueel geweld komt in onze samenleving veel voor, zo staat in het rapport te lezen. ‘Terwijl we eigenlijk allemaal vinden dat seks vrijwillig moet zijn’, zegt Lou Repetur van MOVISIE. ‘Het is niet dat onze seksuele norm vervaagt, er bestaan veel verschillende interpretaties van het begrip dwang. Sommige mensen vinden bedreiging met een pistool pas dwang, terwijl subtiele manipulatie er ook al voor kan zorgen dat iemand eigenlijk niet vrijwillig seks heeft.’
Discussie
MOVISIE interviewde 16 experts over de ontwikkelingen en trends op het gebied van seksueel geweld. Nu eens niet met een paar oneliners op de actualiteit reageren, maar gezamenlijk naar de grote lijnen kijken, aldus de onderzoekers. ‘Het rapport geeft niet antwoord op alle vragen’, meent Repetur, een van de auteurs, ‘maar geeft wel aanleiding tot discussie. Het kan een aanzet zijn voor een structurele aanpak.’
Kloof
‘Er moet meer consensus komen over wat we onder het begrip "dwang" verstaan’, stelt Repetur. ‘Daar moeten we vervolgens ook naar handelen. Er is nog een kloof tussen kennis en praktijk. We vinden dwang niet kunnen, maar als je bijvoorbeeld kijkt naar de DSK-affaire, dan gaat het over: "Er was sprake van een beetje dwang, maar dat is niet heel erge dwang”. Er moet duidelijkheid over zijn en die moet door de samenleving gedragen worden.’

Eenzijdig beeldToch leven we volgens Repetur niet in een ‘verrotte samenleving’ als het over seksualiteit gaat. ‘De media geven een vrij eenzijdig beeld van de seksuele moraal. Het is logisch dat incidenten het nieuws halen, maar het is nog steeds niet de norm. 85 Procent van de jongeren maakt een gezonde seksuele ontwikkeling door, laten we dat niet vergeten.’ Toch zijn het de incidenten die de onderzoekers en experts zorgen baren.
Porno
De ondervraagde experts vinden unaniem dat in de voorlichting over seks een grote rol is weggelegd voor het onderwijs, aangezien er veel onzekerheid bestaat bij ouders. ‘Natuurlijk heeft het onderwijs al heel veel taken, maar vooral bij jongeren die een vertekend beeld meekrijgen over seks, speelt het onderwijs een grote rol. Als porno jouw voorlichtingsfilm is, dan leer je verkeerde omgangsvormen. Er zouden daarom een algemeen programma voor scholen moeten komen en minder losse onderdelen, die alleen onderwerpen als loverboys of drugs en alcohol behandelen.’
Toestemming
Ook oude en nieuwe taboes hebben sterke invloed op de aanpak en preventie van seksueel geweld. ‘Seks is overal aanwezig van tv tot internet, maar praten over seksualiteit is nog steeds een taboe’, vindt Repetur. ‘Anno 2011 denken we nog behoorlijk eenzijdig over seksualiteit. In reclames zien we verknipte scenes over de rolverdeling van mannen en vrouwen. Mannen zouden altijd zin moeten hebben, en de seksualiteit van de vrouw is sterk gericht op de lust van de man.’ De dubbele moraal is volgens de auteurs nog steeds aanwezig. Wanneer we met deze dubbele moraal in een seksuele relatie op zoek gaan naar de wederzijdse toestemming, dan is het logisch dater misverstanden ontstaan, aldus het rapport.
Klik hier voor het rapport ‘Experts over ontwikkelingen en trends in seks en seksueel geweld’ van MOVISIE